Wat betekent voor jezelf opkomen?
Voor jezelf opkomen is een belangrijke vaardigheid om te hebben in al je relaties zowel privé als zakelijk. Het betekent dat je kunt zeggen wat je denkt, voelt en vindt op een open, eerlijke manier. Voor jezelf opkomen is ook het vermogen om grenzen te stellen en nee te zeggen wanneer dat nodig is, zonder dit te verwarren met ‘eruit gooien wat je te zeggen hebt’. Helaas wordt dit laatste nog regelmatig als excuus gebruikt om alleen aan jezelf te denken.
Kunnen zeggen wat je denkt en voelt ligt (wat mij betreft) aan de basis van alle verandering in jezelf en daarmee ook in de relaties met anderen. Voor de meesten van ons is het makkelijker om voor anderen op te komen dan voor onszelf. Het probleem hierbij is dat als we niet voor onszelf opkomen en over onze grenzen heen laten gaan, we ons gevoel van eigenwaarde aantasten.
Want als je nooit voor jezelf opkomt en altijd over je grenzen heen laat gaan, wie ben je dan? Wat vind jij jezelf dan waard? En hoe kan een ander jou op waarde schatten?
Wat betekent jouw ja nog, als je nooit nee zegt?
- Krijg je ooit extra betaald voor al die uren die je overwerkt?
- Word je wel gehoord als je degene bent die toch altijd ja zegt?
- Houdt er iemand rekening met wat jij wilt als je toch nooit zegt?
Ik kan nog wel even doorgaan hoor. Maar ik zal het hierbij houden.
Wat zou er gebeuren als je zegt:
- nee, vandaag werk ik niet over.
- nee, ik ben het niet eens met wat hier wordt besproken.
- nee, ik wil niet alweer kamperen op vakantie.
De kans is groot dat het vreemd voelt om nee te zeggen, je grenzen aan te geven.
Want het stellen van gezonde grenzen is vaak net zo complex en moeilijk als de relaties waar we ons tot verhouden. Het heeft alles te maken met opvoeding, sociale gewoontes, omgeving én overtuigingen. Het kost tijd, moeite en oefening.
Voor jezelf opkomen kan moeilijk zijn als je nooit hebt geleerd hoe je dat moet doen. Of als je vroeger altijd hoorde ‘je moet gewoon doen wat je gezegd wordt’, ‘je hoeft niets te willen/of te vinden’, ‘je moet gewoon je mond houden en luisteren’.
Dus ja, dit patroon, ieder patroon is lastig te doorbreken. Maar gelukkig is niets onmogelijk.
Als je altijd maar ja zegt, dan raak je steeds verder verwijderd van wie jij bent en van wat voor jou belangrijk is.
Maar jij verdient het om er te zijn. Om gezien en gehoord te worden. ♡
Wanneer ga jij oefenen met nee zeggen?
Als je niet weet hoe of niet durft: ik denk graag met je mee.
10 Tips als je wilt leren hoe je voor jezelf kunt opkomen:
- Bepaal wat je wilt zeggen. Neem 5 minuten om je gedachten en gevoelens te ordenen voordat je begint te spreken.
Voorbeeld: ik wil zeggen dat ik me niet gehoord en gezien voel in mijn werk. Het maakt me moedeloos en put me uit. Ik krijg een kort lontje en merk dat het me weinig interesseert.’ - Bepaal wanneer jij tevreden bent met de uitkomst van een gesprek. Ook hier weer: gebruik 5 minuten om op te schrijven wanneer voor jou het gesprek goed is geëindigd.
Voorbeeld: ik wil op zijn minst punt a, b en c hebben genoemd én een concrete afspraak hebben gemaakt over wat te doen met mijn overuren - Gebruik ‘IK’ -zinnen. Hou alles wat je zegt, bij jezelf. Wijs niet naar anderen. Praat vanuit je IK om te laten zien dat je eigenaar bent van je gedachten en gevoelens.
- Wees zo specifiek mogelijk. Als je voor jezelf op wilt komen, is het belangrijk om duidelijk en concreet te zijn over wat je wilt zeggen. Geef concreet aan wat het probleem is en wat je wilt dat er gebeurt.
- Blijf kalm. Het is normaal om emoties te voelen als je voor jezelf opkomt, maar het is belangrijk om rustig te blijven. Probeer niet boos te worden of te schreeuwen. Blijf rustig en beheerst als je zegt wat je te zeggen hebt.
- Luister naar anderen. Assertiviteit betekent niet dat je alleen maar hoeft te praten. Het betekent ook dat je naar anderen luistert en rekening houdt met wat zij vinden en voelen.
- Kies het juiste moment. Soms is het niet het juiste moment om voor jezelf op te komen, hoe vervelend ook.
Voorbeeld: als je manager om wat voor reden ook niet voor rede vatbaar is, wacht dan tot de gemoederen iets bedaard zijn. Anders komt je boodschap sowieso niet aan. - Schrijf al je belemmerende overtuigingen op. Door op te schrijven wat in je hoofd zit, kun je er met een andere blik naar kijken.
Voorbeeld: denk aan ‘wie ben ik om iets te vinden?’ ‘Ik moet wel altijd overwerken want dat hoort bij mijn functie.’ ‘Als ik het niet doe, doet niemand het.’ - Pick your battles: Niet elke strijd is de moeite waard. Als je (meer) voor jezelf wilt opkomen dan is het belangrijk om je energie te richten op kwesties die echt belangrijk voor je zijn. Laat kleine zaken los en focus je op wat er echt toe doet.
- Verwacht een strijd. Als je gaat oefenen met voor jezelf op komen, hou er dan rekening mee dat je een strijd moet voeren. In de ogen van anderen wordt jij immers opeens iemand die voor zichzelf gaat opkomen door bijvoorbeeld te zeggen wat je denkt en door grenzen te stellen. Het beeld wat iemand van je had klopt niet meer en dat zal zorgen voor wrijving. Dus wees voorbereid en bereid om een strijd te voeren maar verlies daarmee punt 9 niet uit het oog.
Beter voor jezelf opkomen en systemisch werken
In ons streven naar assertiviteit is het essentieel om te erkennen dat onze interactiepatronen diep geworteld kunnen zijn in ons familiesysteem en dat het daarom niet altijd een kwestie is van ‘gewoon even doen’. Systemisch werken, een benadering die de dynamiek binnen o.a. familiesystemen onderzoekt, onthult dat gedrag en communicatiestijlen vaak onbewust worden overgenomen uit het familiesysteem. (via deze link, lees je meer over systemisch werken trouwens). Het niet kunnen stellen van grenzen, jezelf wegcijferen en terughoudend zijn met zeggen wat je denkt en voelt kan voortkomen uit onbewuste patronen die in je familie zijn ontstaan waardoor jij van je plek bent gegaan. Systemisch werken kan je helpen om inzicht te krijgen in deze patronen en om bewustere keuzes te maken in je assertieve communicatie. Het is de sleutel tot het doorbreken van oude gewoontes en het ontwikkelen van gezonde assertieve vaardigheden die je helpen om beter voor jezelf op te komen in elke situatie.
Om je een idee te geven: met de gratis checklist: ‘sta jij op jouw eigen plek?‘ ontdek je op een praktische en laagdrempelige manier of jij op de juiste plek staat in je familiesysteem.
Dus waarom is het de moeite waard om voor jezelf op te komen?
Simpel: voor jezelf opkomen vergroot je zelfvertrouwen. Anderen weten (beter) wat ze aan je hebben en jij zult meer rust en tijd voor jezelf ervaren. Dat wat bij een ander hoort, laat je bij die ander. Alleen dat zorgt al voor minder ruis in je hoofd en je leven.
Dit bericht op Instagram bekijken
