Familie tijdens kerst: verplicht gezellig maar vol spanning
December komt er weer aan. In alle straten zijn weer lichtjes en versieringen te zien. En het zal niet meer lang duren voordat de kerstversiering tevoorschijn komt. En in de winkels vind je naast de pepernoten ook al de kerstdecoratie. Kerst: die speciale tijd waar samenzijn met familie, gezelligheid en warmte centraal staat. Kerst is de tijd van het jaar waarin we samenkomen met onze familie, de open haard aansteken en genieten van elkaars gezelschap, toch? Nou, niet altijd. Hoewel kerst zeker voelt als een tijd voor warmte en verbinding, kan het ook een bron zijn van spanning, conflicten en onverwerkte emoties. Dit alles heeft te maken met de de verwachtingen van deze dagen (hopelijk is het dit jaar wel leuk), de sociale invloed (waarom zou je niet 1 keer per jaar wat extra aandacht aan elkaar besteden?) en minder bekend: de onzichtbare invloed van het familiesysteem en jouw plek daarin.
De invloed van het familiesysteem
Iedereen maakt deel uit van een systeem. Altijd en overal. je gezin van herkomst, je huidige gezien, de organisatie waar je werkt, de sportclub waar je lid van bent, de stad waar je woont. Allemaal systemen. Familiesystemen zijn complex en fascinerend. Ze bestaan uit verschillende generaties en hebben hun eigen dynamiek en regels. Je kunt er ook niet uitstappen, ook al denk je van wel. Omdat je hetzelfde bloed deelt, ben je altijd met elkaar verbonden, zelfs als je dat niet wilt.
De onbewuste invloed van je familiesysteem, kan invloed hebben op hoe we ons gedragen en voelen. En vooral tijdens de feestdagen wordt dit extra zichtbaar. Maar wat heeft dit nou te maken met de kerststress en de soms verplichte gezelligheid?
Je plek in het familiesysteem
Iedereen heeft zijn eigen plek in het gezin. Toch hoeft dit niet altijd de plek te ze zijn die je in het familiesysteem inneemt. En dat geeft wrijving. Patronen en rollen worden vaak onbewust doorgegeven van generatie op generatie. Dat zorgt ervoor dat je vaak niet de plek inneemt die eigenlijk van jou is. Een voorbeeld is dat je als kind altijd lief en onzichtbaar was om maar niemand tot last te zijn waardoor je nu altijd maar je mond houdt voor de lieve vrede. Misschien heb je tijdens de scheiding van je ouders voor hen gezorgd in plaats van dat zij voor jou zorgden waardoor je onbewust van je kindplek bent afgegaan. Daardoor voel jij je tijdens kerst misschien nog steeds verantwoordelijk voor hoe jouw ouders zich voelen en wring je je in allerlei bochten om daaraan te kunnen voldoen. Dit soort patronen hebben invloed op hoe je je gedraagt en hoe je je voelt tijdens familiebijeenkomsten, zoals kerst.
Kerst met familie vaak niet gezellig door alle druk
We hebben vaak hoge verwachtingen van kerst. Het lijkt wel alsof alles perfect moet zijn: het eten, de cadeautjes, de sfeer. Maar deze druk kan leiden tot stress en conflicten, vooral als de familiedynamieken extra uitvergroot worden. Als volwassene ben je toch weer een kind in het huis van je ouders. Je bent weer de broer of zus in het gezin als iedereen aanwezig is. Je stapt automatisch in de rollen en patronen van vroeger. Een dynamiek waar vrijwel niet aan te ontkomen valt. Dit kan leiden tot spanning, onbegrip en ruzie.
Ontdek hoe je kerst met familie overleeft
Wat kun je doen om kerst met familie dit jaar met minder spanning te laten verlopen? Misschien cliché: maar het begint met bewustwording en begrip van jouw plek in het familiesysteem. Hier zijn vijf stappen voor een leukere kerst met familie:
- Zelfbewustzijn: Denk na over jouw plek in het familiesysteem. Wat is jouw plek? Neem je die plek ook echt in? Welke rol heb je altijd op je genomen? Hoe heeft dit invloed op jouw gedrag en gevoelens tijdens kerst?
- Acceptatie: Accepteer dat de familiedynamiek niet altijd ideaal is. Wees mild voor jezelf en je familie. Iedereen heeft zijn eigen bagage en patronen.
- Grenzen stellen: Leer om grenzen te stellen. Als je je altijd verantwoordelijk voelt voor alles tijdens kerst, wees bereid om taken te delegeren. Als je vindt dat je je altijd moet aanpassen, kies dan tóch een keer voor jezelf.
- Communiceer: Praat met je familie over wat je voelt en wat je graag zou willen. Open communicatie zorgt voor minder misverstanden verminderen en helpt bij het creëren van een fijnere kerstsfeer.
- Accepteer jouw plek: Begrijp dat de plek die je nu inneemt niet per se jouw eigenlijke plek is. Probeer je familiesysteem beter te begrijpen zodat je meer jouw authentieke zelf kan zijn.
Overleef kerst met je familie.
Download de checklist en ontdek wat jouw plek is
Om je te helpen ontdekken welke plek je inneemt in jouw familiesysteem en hoe dit jouw kerst beïnvloedt, heb ik een handige checklist samengesteld. Download de gratis checklist ‘Sta jij op jouw eigen plek?’ en gebruik deze om meer inzicht te krijgen in jouw plek in het familiesysteem. Kerst kan fijne periode zijn als we ons (méér) bewust zijn van de invloed van het familiesysteem en als bereid zijn om als volwassene onze rollen (opnieuw) te bekijken. Het begint met zelfbewustzijn, het verlangen naar een ander gevoel en de bereidheid om daar een stap in te zetten. Dus, laat komende kerst een ontspannen periode zijn waarbij je jezelf niet meer de vraag ‘hoe overleef ik kerst met mijn familie?’ hoeft te stellen.